IDOL - analiza tekstu i teledysku | CRUSHONYOU

Teledysk do “IDOL” zawiera w sobie tyle rzeczy do odkrycia, że nie sposób zmieścić wszystkiego w przypisach w opisie pod tłumaczeniem. Szkoda też nie zatrzymać się nad MV, w którym przecież tak wiele się dzieje. Stwierdziłyśmy wspólnie, że ten comeback, ta piosenka i to MV wymagają osobnego postu, w którym będziemy mogły swobodnie i bez ograniczeń przedstawić wam wielopłaszczyznowość całości. Jeśli czytaliście przypisy do naszego tłumaczenia na Youtube to możecie być pewni, że to tylko część tego, co mamy do powiedzenia o tym singlu. Usiądźcie wygodnie, przed wami długi post, zapraszamy do lektury!

PŁASZCZYZNA JĘZYKOWA


Skupmy się najpierw na samym tekście piosenki. Mogłoby się wydawać, że tekst jest prosty i oprócz kilku koreańskich zwrotów, których nie da się przełożyć na inne języki, nie ma nic więcej, co wymagałoby szerszego omówienia. Jeśli nie oglądaliście jeszcze naszego tłumaczenia to zróbcie to, zanim przejdziecie dalej, ponieważ będziemy się odnosić do jego fragmentów.

“Możesz nazywać mnie artystą | Możesz nazywać mnie idolem | Czy co ci tam przyjdzie do głowy | Mam to gdzieś”


Możemy usłyszeć jak Namjoon mówi “I don’t care”, czyli polskie “Mam to gdzieś”. Ciekawostką może być to, że wymowa zbliżona jest także do “IDOL care”.

“Wiem, kim jestem | Wiem, czego chcę | Nigdy się nie zmienię | Ani nie zamienię | (“Zdrajca”)”


W oryginalnym tekście tekst w nawiasie brzmi “Trade off”, co powinno tłumaczyć się jako “kompromis” lub “wymianę”. Namjoon wcześniej mówi jednak, że się nie zmieni i nie zamieni, więc o co może chodzić z kompromisem lub wymianą, jeśli wcześniejsze wersy wykluczają takie rozumienie?

Wymowa “Trade off” jest tutaj zbliżona do wymowy słowa “traitor”, czyli “zdrajcy” i dlatego zdecydowałyśmy się na tę wersję. Całość dodatkowo znajduje się w cudzysłowie, ponieważ można to rozumieć jako słowa wypowiadane przez hejterów chłopaków - “Jesteś zdrajcą, zmieniłeś się, masz inne cele”. Co więcej, takie rozumienie pozwala płynnie przejść do kolejnego wersu, który brzmi: “Co ty tam paplasz?”



Trzymając się dalej tematu hejterów i tego, co mówi się na temat BTS, pojawia się wers “(Gadaj, gadaj, gadaj)”, który w oryginale brzmi “(Talking, talking, talking)” lub “(Talk it, talk it, talk it)”. Warto zwrócić uwagę, że nie jest zawarty w oficjalnym tekście piosenki, a jest to jeden z ciekawszych wersów, który łączy się bezpośrednio z tym, co pojawia się w MV.


Widzicie tego królika na księżycu? “Talking, talking, talking”, które pojawia się w tym momencie brzmi jak “토끼” (tokki), czyli królik. To też slangowe określenie na szybką ucieczkę (jak królik). Bardzo fajne zagranie na zasadzie podobieństw brzmienia. Scenę można rozumieć także w kontekście kulturowym, ale o tym później. Przejdźmy do analizy kolejnych wersów.


뭘 어쩌고 저쩌고 떠들어대셔 | I do what I do, 그니까 넌 너나 잘하셔

 " Co ty tam paplasz? | Robię to, co robię, więc pilnuj swojego nosa." Te dwa wersy w języku koreańskim są śpiewane w formie grzecznościowej (대셔/하셔), ale to, co zawierają w ogóle nie pokazuje szacunku wobec osoby, do której się zwracają. Taki zabieg nadaje wersom sarkastyczny ton.

“Eolssu, wspaniale”
얼쑤 (Eolssu) to przerywnik używany w pansori. Pansori jest rodzajem tradycyjnej koreańskiej opowieści muzycznej, którą można rozpatrywać w kontekście tradycyjnego teatru koreańskiego, a także koreańskiej opery. Zwrot eolssu pobudzał publikę i można go tłumaczyć na polskim mniej więcej jako “Dobrze!”. Więcej o pansori przeczytać możecie tutaj.
“Ji-hwa-ja, wspaniale”
I kolejny koreański zwrot. 지화자 (jihwaja) to inny przerywnik wykorzystywany w tradycyjnych koreańskich utworach czy tańcu do pobudzenia publiki. Ma reprezentować dźwięk radosnej piosenki w okresie pokoju. Podobne przerywniki wykorzystano w utworze “Baebsae".
“Dong-gi-dok kung-do-ro-ro”
동기독쿵더러러 to dźwięk wydawany przez tradycyjne bębny koreańskie Jjangu.

.


동 (dong) to zapis dźwięku, kiedy uderza się w bęben z obu stron. 

기 (gi) to lekkie uderzenie w prawą stronę. 

독/더러러 (dok, deoreoreo) to mocniejsze uderzenie w prawą stronę.

쿵 (kung) to uderzenie w lewą stronę.



“Bez Twarzy” - jak u John’a Woo | Topowa gwiazda w centrum uwagi.”

Zwrotka Hoseoka wymaga omówienia każdego wersu. “Bez Twarzy” - jak u John’a Woo” to bezpośrednie nawiązanie do filmu akcji "Bez Twarzy" z 1997 roku w reżyserii John’a Woo. W filmie występowały topowe gwiazdy takie jak Nicolas Cage czy John Travolta, co ładnie łączy się z kolejnym wersem “Topowa gwiazda w centrum uwagi”. Jest to też odwołanie do zwrotki Hoseoka w MIC Drop - “Centrum światowego biznesu | Pierwsi na listach castingowych, wyprzedani”. 

“Czasem staję się superbohaterem | Kręć się, kręć, Anapanmanie”

Te dwa wersy to nic innego jak nawiązanie do superbohatera - Anpanmana i tym samym do piosenki BTS. Jeśli nie czytaliście tłumaczenia do tej piosenki to zapraszamy na kanał ssantisubs2. 

“24 godziny to za mało | Zakłopotanie to dla mnie luksus” 

Ciąg dalszy odniesień do poprzednich prac BTS. 24 godziny to odniesienie do "Agust D", w którym Yoongi rapuje “Straceni raperzy powinni być mi wdzięczni, że jestem idolem | Bo jestem zajęty 24/7. Nie potrzebuję przerwy.” Kolejny wers to niuans językowy i choć jest zrozumiały to warto wspomnieć, że 사치 (sachi), czyli luksus, rozumiany jest w koreańskim bardziej jako “rzecz, na którą mnie nie stać” niż coś, co jest luksusem samo w sobie. Wers ma także taką samą strukturę jak wers “Rozstania są dla mnie Ł.Z.Ą | Ponieważ rzeczy takie jak łzy to luksus” w “Tear”. 

“Kocham siebie, kocham moich fanów | Kocham mój taniec i to, co moje” 

W oryginalnym tekście słyszymy “Love my dance and my what”. Można to rozpatrywać na dwa sposoby. Pierwszy, czyli taki, jaki przyjęty jest w naszym tłumaczeniu - Jungkook kocha wszystko, co jego, a więc manifestuje akceptację swojej osoby. Wystarczy jednak zmiana stylistyki z “what” na “WHAT” i wers zyskuje nowe znaczenie. WHAT, czyli Wonder, Her, Answer i Tear. Może być to ukłon w stronę całej serii Love Yourself”. Pamiętacie jak dostaliśmy “BOYS MEETS WHAT?”, które okazało się wskazówką do późniejszych albumów?  

“Dziś ponownie witam moje kolejne wcielenie | Przecież każde z nich to ja | Zamiast się martwić, po prostu biegnę | Biegnij stary, biegnij”

Pierwszy i drugi wers zwrotki Taehyunga siedzi w koncepcie nowego albumu. Tak naprawdę całe “Answer: Love Myself” traktuje o wcieleniach własnej osoby. Co ciekawe, wersy “Wczorajszy ja, dzisiejszy ja, jutrzejszy ja | Bez wyjątku, wszystkie te wcielenia to ja” także śpiewa Taehyung. 

Kolejne dwa wersy to nawiązanie do tekstu “Go Go”, w którym czytamy “Zamiast się martwić, idź”. 


PŁASZCZYZNA TELEDYSKU - ZAPLANOWANY CHAOS

Po analizie tekstu przejdźmy do analizy teledysku, w którym kryje się wiele rzeczy. Zaczynajmy.

Scena otwierająca teledysk "IDOL"

Pierwsze sekundy są już bardzo wymowne. W tle widzimy afrykański zachód słońca, który podpowiada nam, w jakim stylu będzie piosenka. Outifty chłopaków to także ukłon w stronę Afryki, ponieważ widzimy na nich afrykańskie wzory. BTS siedzący przy stole, mogą być nawiązaniem do sceny z “Blood, Sweat & Tears”. Co więcej, widzicie statek i globus? Można patrzeć na nie jako symbole sławy, bycia światowym. 

Partia J-Hope'a i nawiązanie do "Airplane" i "Airplane pt.2"

W tej scenie, samolot to nic więcej jak odwołanie do “Airplane” i “Airplane pt.2”. Całe tło może prezentować świat Hoseoka, który wykreował sobie wraz z “Hope World”. A jeśli jesteśmy już przy “Airplane pt.2” to ciekawostką może być także kontynuacja tematu.
W “Airplane pt.2” czytamy “To wy mieliście zyski z mediów, haha | Hej, hej, to wam lepiej wychodzi zgrywanie celebrytów | A my jesteśmy tacy sami jak kiedyś” a w IDOL czytamy “Żadnej ironii | Bo zawsze byłem sobą”

Partia RM z nawiązaniem do filtrów 

Powyższa scena może być subtelnym zwróceniem uwagi na sytuację, która miała miejsce podczas jednego z VLIVE Namjoona. RM miał na sobie różne filtry i ktoś napisał mu, by ich przestał używać. W tym kontekście scenę można rozumieć razem z wersami, które pojawiają się w tym momencie “Wiem, kim jestem | Wiem, czego chcę | Nigdy się nie zmienię”.




Obecność tych rysunków nie jest do końca jasna i można ją interpretować na wiele sposobów. Rysunki mogą być przedstawieniem dzieciństwa chłopaków, ale po rysunku Sugi i Jina widać odwołanie do BT21 i Whalien 52. 고래 (gorae, w romanizacji Jina “kore”) to właśnie wieloryb. Shooky na rysunku Yoongiego jest ogromny i trzyma w łapkach ludzi. 



Kojarzycie tę scenę z MIC Drop? Które to już nawiązanie do poprzednich prac BTS? 



Partia Jimina dająca wiele różnych interpretacji
Komputerowe twarze BTS wpatrzone w Jimina mogą być symbolem akceptacji własnej osoby - są w siebie zapatrzeni, są centrum własnego życia. Scena przypomina też jednak sytuację, gdy wszystkie oczy skierowane są na idola. Wygląda to też niczym scena z kultu? Powtarzanie tych samych twarzy może być także odniesieniem do tzw. “masowej produkcji idoli”, ponieważ o k-popowych idolach mówi się czasem w kategorii “produktu”. Sposobów interpretacji jest naprawdę wiele.

Taehyung w scenie niczym z lotniska

W tej scenie wielu ludzi dopatruje się analogii do sytuacji z lotnisk, z którymi muszą zmierzać się idole, czyli ciągłe przepychanie się przez tłum i nacisk fanów. 

Motyw królika w teledysku


Wracamy do sceny z królikiem. Tak jak wcześniej zostało wspomniane, “Talking, taking, taking” brzmi jak “토끼” (tokki), czyli królik. Króliki są również symbolem długowieczności i zdrowia. Istnieje też koreańska opowieść o króliku żyjącym na księżycu, który robi placki ryżowe ugniatając je w moździerzu. Jest to w Azji bardzo popularna legenda, która w każdym kraju różni się szczegółami. Co ciekawe, w jednym wywiadzie Taehyung także o tym wspomniał. Pytanie brzmiało czym dla niego jest kosmos, a on odpowiedział, że wierzy iż na księżycu mieszkają zające. Jeśli chcecie poczytać więcej o legendzie to wygooglujcie sobie legendę o nefrytowym króliku.

Rekin jako metafora krytyki i hejtu

Ta scena nie jest trudna w interpretacji. BTS znajdują się w klatce, do której nie może dostać się rekin. Są nietykalni i bezpieczni. Rekin może tutaj być przedstawieniem bezpodstawnej krytyki, hejterów, którzy chcą BTS zaszkodzić. 

Fragment choreografii do piosenki

Taniec, który widać w tej scenie to kolejny ukłon w stronę Afryki, ponieważ są to afrykańskie ruchy gwaragwara.


W ramach ciekawostki można powiedzieć, że przez całe MV Taehyung ma na sobie okulary, które nosił również na jednym z VLIVE, podczas którego ktoś napisał mu, że źle w nich wygląda. Hobi też je na sobie ma. Kolejna manifestacja akceptacji własnej osoby i nieprzejmowania się krytyką innych?

Dodatkowo, taką samą koszulę, którą Taehyung ma na sobie na powyższym screenie, miał na sobie Zac w tym wywiadzie. Sam stwierdził, że koszula jest śmieszna, ale powiedział, że oddałby ją na aukcję UNICEF jeśli BTS ją podpiszą. Tak też zrobili. 


PŁASZCZYZNA TELEDYSKU - ZWROT KU TRADYCJI

Czas wreszcie przejść do aspektu kulturowego. W teledysku dostrzec można wiele odniesień do koreańskiej tradycji i sztuki. 

Suga i Jungkook w otoczeniu kolorowych wstążek

Powiewające, kolorowe wstążki to prawdopodobnie nawiązanie do osaekchon (오색천), czyli wstążek o 5 kolorach - czerwonym, zielonym, niebieskim, żółtym i białym.Kiedyś były zawieszane zazwyczaj podczas rytuałów dla bóstw opiekuńczych czy w celu odgonienia złych duszy. 


BTS pośrodku kolorowych wachlarzy
Tradycyjny taniec koreański

Nawiązanie do buchaechum (부채춤), tradycyjnego koreańskiego tańca z wachlarzami. Tańczony przy okazji świętowania, celebracji, Namjoon wspominał w ostatnim wywiadzie dla BEATS1, że IDOL to piosenka niczym festiwal, która jest właśnie taką celebracją. 


Symbol podwójnego szczęścia
Fragment choreografii z tradycyjnymi ruchami

Na dachu znajduje się znak 囍 (hanja: 희), który oznacza "podwójne szczęście"; znak/symbol często widoczny na koreańskich ślubach w formie różnych dekoracji. Dodatkowo choreografia BTS w tym fragmencie to ruchy z tradycyjnego tańca koreańskiego. 

Nawiązanie do tradycyjnego tańca koreańskiego
Taniec lwa


Włochate stworki, które podskakują w drugiej części teledysku to lwy z Bukcheong. 북청사자놀음 (bukcheong saja noreum) lub krócej, 사자놀이 (sajanori), to tzw. taniec lwa z Bukcheong. Miał odstraszać złe dusze. Lwy z Bukcheong są dość częstym motywem w kpopie. 



Chiński znak na "miłość"

W tle koreańskie słowo "miłość"
Na pierwszym screenie widać uproszczony znak chiński 爱 (czytanie: 애), który oznacza miłość. Na drugim widać 사랑 (sarang), czyli także miłość. Dodatkowo chrząknięcie Jungkooka z drugiej sceny to nawiązanie do yangbanów (양반), którzy byli klasą rządzącą w Joseon. Dla łatwiejszego zrozumienia można się posłużyć skrótem myślowym i patrzeć na nich jak na polską szlachtę. Poprzez chrząknięcie yangbanowie sygnalizowali swoją obecność i robili to, gdy chcieli coś powiedzieć.

Jimin z wachlarzem i krajobrazami w tle
Nawiązanie do dzieł malarskich


W tle widać charakterystyczne dla Korei krajobrazy przedstawiane na tradycyjnych obrazach m.in  z okresu panowania dynastii Yi państwa Joseon. Sosna (소나무) to także charakterystyczne dla Korei drzewo, które posiada szeroką symbolikę. Symbolizuje siłę, długowieczność, szczęście. obecna w malarstwie, literaturze, codziennym życiu a także religii. Góry to także, obok sosny, jeden z dziesięciu symboli długowieczności.



Tygrys to tak naprawdę symbol Korei. Mówi się, że Półwysep Koreański jest w kształcie tygrysa. Zwierzę jest symbolem siły, odwagi, odstrasza złe dusze oraz przynosi szczęście.

BTS NA TEMAT IDOL

J-HOPE: • Zamysł piosenki - “Nie ważne, co mówią inni - kocham siebie” • Utwór to kombinacja EDM, trapu, afrykańskich brzmień i tradycyjnej muzyki koreańskiej - to sprawia, że piosenka jest bardzo koreańska, jak i również globalna • Choreografia to połączenie afrykańskiego tańca, tańca masek (탈춤) oraz koreańskiego Samulnori (사물놀이), dlatego jest dość prosty do naśladowania. Samulnori to koreańska muzyka perkusyjna. 사 (sa) oznacza cztery, 물 (mul) przedmioty, a 놀이 (nori) grę, zabawę. Samulnori wykonuje się przy użyciu 4 tradycyjnych instrumentów: - 꽹과리 (kkwaenggwari) - małego gongu - 징 (jing) - większego gongu - 장구 (jjangu) - bębna klepsydrowego - 북 (buk) - bęben beczkowy podobny do bębna basowego SUGA: • chęć stworzenia jednego wielkiego festiwalu, aby ludzie cieszyli się i bawili, niezależnie od rasy czy płci. RM: • wyrażenia z tradycyjnych tańców koreańskich były dodatkiem, który postanowili zawrzeć jako improwizowana wstawkę, ponieważ nie wpadli na żaden inny pasujący tekst. RM twierdzi, że łatwiej mu było wymyślić później wstawki, z racji tego, że w dzieciństwie ćwiczył pansori.

PODSUMOWANIE

Po dokładnej analizie piosenki jak i MV na pierwszy plan wybijają się dwie rzeczy: mnogość nawiązań do poprzednich piosenek BTS oraz tradycyjne akcenty. Na IDOL można więc z powodzeniem patrzeć jako na utwór, który jest niczym innym niż dowodem tożsamości zespołu. Ich tożsamości jako muzyków, jako indywidualnych osobowości, ale także tożsamości kulturowej i narodowej. Otoczka EDM i afrykańskich rytmów w połączeniu z koreańską tradycją potęguje festiwalowe uczucie. Nie bez powodu niektórym ludziom piosenka wpasowuje się w mundialowe rytmy - taki był właśnie zamiar. Dodatkowo całość dopełnia teledysk, który jest swoistą eksplozją kolorów.


Opracowanie: Kasia, Setsu, Pati @ CRUSHONYOU